تغییر نام و فامیل
متقاضیان تغییر نام خانوادگی به استناد مواد ۴۰ تا ۴۲ قانون ثبت احوال و درصورت احراز شرایط مندرج در این دستورالعمل و پس از موافقت مراجع ذیصلاح ثبت احوال می توانند نام خانوادگی خود را تغییر دهند.
کلیات
۱- دارنده حق تقدم نام خانوادگی کسی است که برای اولین بار در قلمرو هر اداره ثبت احوال مستقل، نام خانوادگی به نام او ثبت شده باشد.(ملاک تشخیص ، تاریخ صدور سند سجلی یا شناسنامه خواهد بود).
۲- هرکس می تواند پس از رسیدن به سن قانونی (۱۸سال) با رعایت مفاد این دستور العمل، نام خانوادگی خود را از طریق انتخاب واژه ای بلامعارض ( فرد دیگری دارای حق تقدم آن واژه نباشد) یا با اجازه از دارنده حق تقدم برای یکبار تغییر دهد.
۳- درصورتی که نام خانوادگی پدر تغییر یابد، تغییر نام خانوادگی فرزندان کمتر از هجده سال با درخواست کتبی پدر امکان پذیر خواهد بود. فرزندان بالای هجده سال می توانند با اخذ اجازه نامه از پدر، از نام خانوادگی جدید وی استفاده کنند.
۴- استفاده از نام خانوادگی زوج برای زوجه در زمان زوجیت با ارائه اجازه نامه از زوج بدون رعایت حق تقدم بلامانع است. درصورت انصراف زوجه و درخواست وی، به نام خانوادگی قبلی برگشت داده می شود.
۵- انتخاب واژه هایی که در محل صدور سند (شناسنامه) متقاضی دارای معارض باشد، برای نام خانوادگی ممنوع است.
موارد حذف پیشوند یا پسوند نام خانوادگی
اشخاص واجد شرایط می توانند در موارد زیر حذف پیشوند یا پسوند نام خانوادگی خود را درخواست نمایند:
۱- نام خانوادگی ترکیبی از یک واژه و نام محل یا منسوب به محل باشد، مانند افتخاری تهرانی، تبریزی رادمنش و نظیر آن
۲- نام خانوادگی ترکیبی از یک واژه و نام ایل یا طایفه باشد مانند: حسینی بختیاری ، زاروندی احمدی و امثال آن
۳- نام خانوادگی ترکیبی از یک واژه و نام یکی از حرف یا مشاغل باشد مانند: بنکدارقاسمی، مجیدی سقطچی و غیره
۴- هرگاه پیشوند یا پسوند نام خانوادگی، حرف، عدد یا کلمه زاید باشد، مانند م قاسمی، شکوهی هفت ، مرحومه حسینی و غیره.
موارد تغییر نام خانوادگی
اشخاص واجد شرایط می توانند در موارد زیر تغییر نام خانوادگی خود را درخواست نمایند:
۱– نام خانوادگی از واژه های نامناسب باشد، مانند: بیچاره ، گدا و امثال آن .
۲– نام خانوادگی بیش از دو کلمه باشد، مانند خنجری برار عزیزی، فلاح ناگزیرلنگرودی، و نظایر آن.
۳– نام خانوادگی از واژه های خارجی بوده یا با آن ترکیب شده باشد مانند: علی اف، یوهانسون، چارلتون، جلیلسون و غیره
۴– نام خانوادگی از کلمات مذموم و یا مغایر با ارزشهای فرهنگ اسلامی باشد، مانند : بی دین، شیطان پرست و نظایر آن.
۵– نام خانوادگی از واژه های منسوب به مناصب یا القاب و عناوین باشد، مانند: سرهنگ، خان، مهندس و نظایر آن .
۶– نام خانوادگی از اسامی محل یا منسوب به محل و نامناسب باشد.
۷– هرگاه محکومیت جزائی موثر برای یکی از افراد خانواده پیش بیاید و داشتن آن نام خانوادگی موجب ننگ و سرافکندگی باشد.
۸– هرگاه تغییر نام خانوادگی به منظور وحدت با نام خانوادگی پدر، جد پدر ، فرزند ، برادر، خواهر و عمو باشد.
۹– تغییر نام خانوادگی به منظور وحدت با نام خانوادگی مردی که مادر پس از فوت پدر طفل طبق مقررات ایران رسما با وی ازدواج نموده است با رعایت سایر مقررات مربوطه بلااشکال است.
مدارک مورد نیاز
- تنظیم و تسلیم درخواست تغییر نام خانوادگی.
- ارائه اصل شناسنامه و دو برگ تصویر از کلیه صفحات .
- ارائه اجازه نامه تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی از پدر یا جد پدری برای فرزندان کبیر که بخواهند از نام خانوادگی هر یک از آنها استفاده نمایند .
- ارائه اجازه نامه تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی از دارنده حق تقدم نام خانوادگی مورد درخواست .تبصره : ” تنظیم اجازه نامه های مذکور در ادارات ثبت احوال نیز میسّر است . “
- بانوانی که می خواهند از نام خانوادگی همسر خود استفاده نمایند مدارک ذیل را می‌بایست ارائه نمایند :
- تنظیم و تسلیم درخواست تغییر نام خانوادگی .
- اصل و تصویر شناسنامه متقاضی .
- اجازه نامه شوهر .
- اصل و تصویر کلیه صفحات شناسنامه شوهر و قباله نکاحیه .
نحوه مراجعه برای تغییر نام و نام خانوادگی
- برای تغییر نام خانوادگی کلیه ادارات ثبت احوال سراسر کشور آمادگی دریافت مدارک یاد شده را در ساعات و ایام اداری دارند . تنظیم و تسلیم درخواست تغییر نام خانوادگی در غیر از محل صدور شناسنامه بلامانع است که در این گونه موارد پس از پذیرش درخواست و ارسال آن به اداره ذیربط (محل صدور شناسنامه ) اقدام لازم معمول و نتیجه جهت اطلاع متقاضی به اداره ارسال کننده اعلام خواهد شد .
- نظر به اینکه درخواست تغییر نام خانوادگی می بایست به تصویب سازمان ثبت احوال برسد لذا تغییر نام خانوادگی موکول به تصویب سازمان خواهد بود .
- پس از موافقت با تغییر نام خانوادگی
بشرح ذیل اقدام خواهد شد :
- ابلاغ موافقت با تغییر نام خانوادگی به متقاضی توسط اداره ثبت احوال محل مراجعه .
- درخواست کتبی اجرای تغییر نام خانوادگی در اسناد سجلی توسط متقاضی و اقدام به تعویض شناسنامه .
- پرداخت هزینه متعلقه طبق تعرفه جاری.
اسامی ممنوعه!
این حقوقدان درباره انتخاب نام توضیح داد: انتخاب نام با اعلام‌کننده است، برای نام‌گذاری یک نام ساده یا مرکب (حسین، محمد مهدی و مانند آن) که از نظر عرف، یک نام محسوب می‌شود، انتخاب خواهد شد.
این در حالی است که انتخاب نام‌هایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می‌شود و همچنین انتخاب عناوین و القاب و نام‌هایی زننده و مستهجن یا نامتناسب با جنس ممنوع است. نوین افزود: تشخیص نام‌های ممنوع با شورای عالی ثبت احوال است و این شورا نمونه‌های آن را تعیین و بهه سازمان اعلام می‌کند
گر اداره ثبت با تغییر نام خانوادگی موافقت نکرد همان طور گفتیم شخصی که در نظر دارد نسبت به تغییر نام یا نام خانواگی یا دیگر مشخصات شناسنامه ی خود اقدام کند، ابتدا باید به اداره ثبت احوالی که شناسنامه اش از آن جا صادر شده است مراجعه و درخواست خود را ارائه کند.
اگر اداره ثبت احوال مطابق دستورالعمل های خود ، انجام تقاضای شخص را امکانپذیر دانست، نسبت به تغییر یا اصلاح مشخصات و صدور شناسنامه ی جدید (اصلاح شده) اقدام می کند .
مثلا کسی که نام خانوادگی وی دارای پسوندی است که نشانگر اسم روستای والدینش می باشد، با این روش می تواند تقاضای حذف پسوند فامیلی خویش را بکند.
ولی اگر انجام تقاضای شخص، از حدود اختیارات اداره ثبت احوال خارج باشد، می تواند با مراجعه به دادگاه شهرستان محل صدور شناسنامه، از دادگاه تقاضا کند تا نسبت به تغییر مشخصات یا اصلاح شناسنامه اش حکم صادر کند.
بدیهی است دادگاه در صورتی که دلیل شخص را منطقی تشخیص دهد ، حکم به تغییر و اصلاح شناسنامه خواهد داد. بعد از اینکه دادگاه حکم اصلاح شناسنامه را صادر کرد، اداره ثبت احوال نسبت به اصلاح مشخصات شناسنامه ای شخص اقدام و شناسنامه ی جدید برای او صادر می کند.
به شناسنامه های جدید که صادر می شوند، اصطلاحا “المثنی” گفته می شود ، زیرا این گونه شناسنامه ها مدرک اولیه نمی باشند و به صورت ثانویه صادر شده اند.
نکته مهم:
برگشت به نام خانوادگی اولیه امکان پذیر نیست در هنگام انتخاب نام خانوادگی جدید و تغییر نام و نام خانوادگی دقت لازم را مبذول نمایید.
عدالت گستر
برای مشاوره با شماره های زیر تماس بگیر :
۰۹۱۵۴۴۲۶۰۰۴
۰۹۱۵۴۲۲۹۷۱۴
۰۹۱۵۴۵۶۹۲۱۹
تـــــهــــران
یک تیم حرفه ای شماست .
